Ixiaro (zawiesina do wstrzykiwań) – szczepionka przeciwko japońskiemu zapaleniu mózgu

Ixiaro to szczepionka stosowana w profilaktyce japońskiego zapalenia mózgu, poważnej choroby wirusowej przenoszonej przez komary. Choroba ta występuje głównie w Azji, a jej przebieg może być bardzo ciężki, prowadząc do poważnych powikłań neurologicznych, a nawet śmierci. W artykule omówimy, czym jest Ixiaro, jak działa, jakie są wskazania do jej stosowania oraz jakie mogą być potencjalne skutki uboczne.

Czym jest Ixiaro?

Ixiaro to inaktywowana szczepionka przeciwko japońskiemu zapaleniu mózgu, produkowana przez firmę Valneva. Zawiera ona inaktywowany wirus japońskiego zapalenia mózgu (JEV), który nie jest zdolny do wywołania choroby, ale stymuluje układ odpornościowy do wytworzenia przeciwciał. Szczepionka jest dostępna w postaci zawiesiny do wstrzykiwań i jest podawana domięśniowo.

Skład i mechanizm działania

Głównym składnikiem Ixiaro jest inaktywowany wirus japońskiego zapalenia mózgu, który został wyhodowany na komórkach Vero. Wirus ten jest następnie inaktywowany za pomocą formaldehydu, co sprawia, że nie jest zdolny do replikacji i wywołania choroby. Dodatkowo, szczepionka zawiera substancje pomocnicze, takie jak chlorek sodu, fosforan sodu, fosforan potasu oraz woda do wstrzykiwań.

Mechanizm działania Ixiaro polega na stymulacji układu odpornościowego do wytworzenia przeciwciał przeciwko wirusowi japońskiego zapalenia mózgu. Po podaniu szczepionki, układ odpornościowy rozpoznaje inaktywowany wirus jako obcy i wytwarza przeciwciała, które będą w stanie zwalczyć wirusa w przypadku przyszłego kontaktu z nim.

Wskazania do stosowania

Ixiaro jest zalecana przede wszystkim dla osób podróżujących do regionów, gdzie japońskie zapalenie mózgu jest endemiczne, czyli występuje regularnie. Dotyczy to głównie krajów Azji Południowo-Wschodniej, Wschodniej oraz Południowej. Szczepionka jest również zalecana dla osób mieszkających w tych regionach oraz dla pracowników laboratoriów, którzy mogą być narażeni na kontakt z wirusem.

Szczepienie Ixiaro jest szczególnie ważne dla osób planujących dłuższy pobyt na obszarach wiejskich, gdzie ryzyko ukąszenia przez komary przenoszące wirusa jest większe. Zaleca się również szczepienie dla osób uczestniczących w aktywnościach na świeżym powietrzu, takich jak kemping, wędrówki czy prace rolnicze.

Podawanie i dawkowanie

Szczepionka Ixiaro jest podawana domięśniowo, najczęściej w mięsień naramienny. Standardowy schemat szczepienia obejmuje dwie dawki, podawane w odstępie 28 dni. Pierwsza dawka powinna być podana co najmniej 1 miesiąc przed planowanym wyjazdem do regionu endemicznego, aby zapewnić odpowiedni czas na wytworzenie odporności.

Schemat szczepienia

Standardowy schemat szczepienia Ixiaro obejmuje:

  • Pierwsza dawka: podana w wybranym dniu (Dzień 0).
  • Druga dawka: podana 28 dni po pierwszej dawce (Dzień 28).

W przypadku osób dorosłych oraz dzieci powyżej 3 lat, dawka wynosi 0,5 ml. Dla dzieci w wieku od 2 miesięcy do 3 lat, dawka wynosi 0,25 ml. W niektórych przypadkach, takich jak osoby z osłabionym układem odpornościowym, może być zalecane podanie dodatkowej dawki przypominającej po 12-24 miesiącach od zakończenia podstawowego schematu szczepienia.

Przeciwwskazania i środki ostrożności

Szczepionka Ixiaro nie powinna być podawana osobom, które mają nadwrażliwość na którykolwiek ze składników szczepionki. Przeciwwskazaniem jest również wystąpienie ciężkiej reakcji alergicznej po wcześniejszym podaniu szczepionki przeciwko japońskiemu zapaleniu mózgu.

Osoby z ostrą chorobą przebiegającą z gorączką powinny odłożyć szczepienie do czasu wyzdrowienia. Szczepionka może być podawana osobom z łagodnymi infekcjami, takimi jak przeziębienie, ale decyzję o szczepieniu powinien podjąć lekarz.

Skutki uboczne i działania niepożądane

Jak każda szczepionka, Ixiaro może powodować skutki uboczne, chociaż nie u każdego one wystąpią. Większość działań niepożądanych jest łagodna i przemijająca. Najczęściej zgłaszane skutki uboczne to:

  • Ból, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia.
  • Ból głowy.
  • Zmęczenie.
  • Bóle mięśni.
  • Gorączka.

Rzadziej mogą wystąpić reakcje alergiczne, takie jak wysypka, świąd, pokrzywka czy obrzęk twarzy. W bardzo rzadkich przypadkach mogą wystąpić ciężkie reakcje alergiczne, takie jak anafilaksja, które wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.

Monitorowanie bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo szczepionki Ixiaro jest monitorowane przez organy regulacyjne, takie jak Europejska Agencja Leków (EMA) oraz amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA). Producent szczepionki, firma Valneva, jest zobowiązany do regularnego raportowania danych dotyczących bezpieczeństwa oraz skuteczności szczepionki.

Osoby, które doświadczyły działań niepożądanych po podaniu szczepionki, powinny zgłosić je swojemu lekarzowi lub farmaceucie. W niektórych krajach istnieją również systemy zgłaszania działań niepożądanych, takie jak system VAERS w Stanach Zjednoczonych czy system EudraVigilance w Europie.

Podsumowanie

Ixiaro to skuteczna i bezpieczna szczepionka przeciwko japońskiemu zapaleniu mózgu, zalecana dla osób podróżujących do regionów, gdzie choroba ta jest endemiczna. Szczepionka jest podawana w dwóch dawkach, a jej działanie polega na stymulacji układu odpornościowego do wytworzenia przeciwciał przeciwko wirusowi japońskiego zapalenia mózgu. Chociaż szczepionka może powodować skutki uboczne, większość z nich jest łagodna i przemijająca. Szczepienie Ixiaro jest ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej dla osób narażonych na ryzyko zakażenia wirusem japońskiego zapalenia mózgu.